W dzisiejszym wpisie omówimy dwie ostatnie decyzje UOKiK dotyczące regulaminów sklepów internetowych deichmann.pl oraz avans.pl. UOKiK w obu regulaminach wytknął szkolne błędy, które szczegółowo omówimy w dalszej części wpisu.

Piszemy o tym ku przestrodze, aby pokazać mniejszym sprzedawcom internetowym, że kopiowanie regulaminu od dużego sklepu internetowego nie jest wcale dobrym rozwiązaniem i zainwestowanie kilkuset złotych w regulamin przygotowany przez profesjonalistę jest tańsze niż ryzyko posiadania klauzuli niedozwolonej.

Za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów nałożona na Deichmann-Obuwie kara wyniosła 288 771 zł. Przedsiębiorca odwołał się do sądu.

Zarzuty UOKiK wobec Deichmann

W swojej decyzji (nr RBG 44/2013) UOKiK uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania spółki Deichmann-Obuwie Sp. z o.o. polegająca na:

1) stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści:

Zwrot Towaru w oznaczonym wyżej trybie możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy Towar: a) będzie kompletny, bez uszkodzeń oraz bez widocznych śladów użytkowania (nieprzekraczających potrzeby zapoznania się z Towarem).

Uzasadnienie UOKiK: postanowienie wprowadza w błąd, bowiem wskazuje, iż zwrot towaru w przypadku odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od jej zawarcia nie jest możliwy w przypadku, gdyby towar został uszkodzony lub posiadał widoczne ślady użytkowania.

Przy tej okazji UOKiK odniósł się także ponownie do kwestii zwykłego zarządu (pisaliśmy o tym szerzej tutaj: Co oznacza “zwykły zarząd” – czyli co może zrobić konsument z towarem, a następnie go odesłać w ramach odstąpienia od umowy). UOKiK ponownie podkreślił, że prawo do odstąpienia od umowy oraz zwrot towaru przysługuje konsumentowi nawet w przypadku, gdy rzecz uległa uszkodzeniu lub też posiada ślady użytkowania. Ustawa nie przewiduje w takich wypadkach wyłączenia prawa konsumentów do odstąpienia od umowy z możliwościa zwrotu zakupionego towaru. Sprzedawcy w takim wypadku pozostaje jedynie roszczenie odszkodowawcze.

Warto zwrócić jednak uwagę na ważne stwierdzenie ze strony UOKiK:  umożliwienie sprawdzenia funkcjonalności produktu przez dziesięć dni nie jest równoznaczne z jego używaniem. W praktyce oznacza to, że zdaniem UOKiK konsument nie jest uprawniony w ramach zapoznania się z produktem do jego używaniu przez okres 10 dni, a następnie do zwrotu tak zużytego produktu bez ponoszenia jakiekolwiek odpowiedzialności. Inaczej mówiać klient może tak zrobić, ale sprzedawcy pozostaje uznać zwrot i zwrócić się z kolei do konsumenta z ew. roszczeniem odszkodowawczym lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

2) stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści:

Sprzedawca informuje, iż zdjęcia prezentujące oferowany Towar maja jedynie charakter poglądowy. Rzeczywisty wygląd w tym w szczególności kolor i struktura materiału mogą odbiegać od prezentowanego na zdjęciach.

Uzasadnienie UOKiK: postanowienie wprowadza konsumentów w błąd co do przysługujących im uprawnień w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową. Kwestionowane w niniejszym zarzucie postanowienie znajdujące się w Regulaminie wprowadza zasadę, zgodnie z którą Deichmann wyłącza swoja odpowiedzialność za towar prezentowany na zdjęciu znajdującym się na stronie internetowej wskazując, iż maja one charakter poglądowy, a rzeczywisty wygląd przedmiotów może być inny.

Zdaniem UOKiK przedsiębiorca w Regulaminie nie może w sposób arbitralny ustalać, iż informacje wynikające ze zdjęcia prezentowane na stronie internetowej nie są wiążące w zakresie oceny zgodności wykonania przez niego umowy. UOKiK zwrócił również uwagę, że wyliczenie wskazane w komentowanym postanowieniu ma charakter otwarty, co również należy uznać za niedozwolone.

Zdaniem UOKiK brak skonkretyzowania przesłanek potęguje dowolność w interpretacji tego zapisu przez przedsiębiorcę i w sposób dobitny świadczy o naruszeniu dobrych obyczajów kupieckich.

W ocenie Prezesa UOKiK sprzedawca odpowiada za wygląd produktów prezentowanych na swojej stronie internetowej, a konsumenci maja prawo oczekiwać, iż towar, który otrzymają, będzie zgodny z tym, co zostało zaprezentowane w ramach sklepu internetowego.

Organ ochrony konsumentów ma świadomość, iż u każdego konsumenta na monitorze produkty prezentowane na stronie mogą się różnić ze względu na specyfikę sprzętu elektronicznego, jego parametry oraz indywidualne ustawienia. Niemniej nie upoważnia to Spółki do odgórnego wyłączenia odpowiedzialności za różnice w wyglądzie produktów (poprzez wskazanie, iż jest to dopuszczalne działanie przedsiębiorcy), skoro sprzedawca nie wskazał obiektywnych kryteriów, przy zastosowaniu których konsument miałby pewność, iż to co zobaczył na monitorze zgadza się z tym, co otrzyma w momencie odbioru zamówienia.

3) stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści:

Informacje publikowane na Stronie internetowej Sprzedawcy są starannie przygotowane i sprawdzone. Sprzedawca nie ponosi jednak odpowiedzialności za aktualność, poprawność, jakość i kompletność zamieszczonych danych. Strona internetowa Sprzedawcy jest czysto informacyjna i nie jest w stanie zastąpić profesjonalnych porad.

Uzasadnienie UOKiK: postanowienie wprowadza konsumentów w błąd co do przysługujących im uprawnień w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową. Powyższe postanowienie wprowadza zasadę, zgodnie z którą Spółka wyłącza swoją odpowiedzialność za treści prezentowane na stronie internetowej w zakresie aktualności, poprawności, jakości i kompletności zamieszczonych danych. Przedmiotowy zapis umożliwia przedsiębiorcy unikniecie odpowiedzialności za błędy znajdujące się w opisach produktów oferowanych w sklepie internetowym. Opisywana klauzula może umożliwić Spółce ograniczenie swojej odpowiedzialności za umyślne oraz nieumyślne niewywiązywanie się z zawartych umów.

4) brak informacyjny – naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej oraz pełnej informacji poprzez niezamieszczanie w Regulaminie sklepu internetowego warunków świadczenia usług elektronicznych, tj. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca – wbrew dyspozycji art. 8 ust. 3 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług droga elektroniczna (Dz. U. Nr 144, poz.1204 ze zm.).

Zarzuty UOKiK wobec Avans

W swojej decyzji (nr RBG 39/2013) UOKiK uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działania spółki Avans Sp. z o.o. polegająca na:

1) stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści:

W przypadku gdy towar jest niezgodny z umową Konsument może żądać:
1. nieodpłatnej naprawy Towaru,
2. jeśli naprawa jest niemożliwa lub wymaga nadmiernych kosztów albo jeżeli Sprzedający nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie, Towar zostanie wymieniony na nowy w cenie równej lub wyższej od reklamowanego,
3. jeżeli nie jest możliwe dokonanie naprawy lub wymiany może nastąpić obniżenie ceny lub zwrot gotówki poprzez wpłatę na konto Konsumenta.

Uzasadnienie UOKiK: postanowienie wprowadza konsumentów w błąd co do przysługujących im uprawnień w zakresie możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową. Przedsiębiorca może wprowadzać konsumentów w błąd w zakresie możliwości wyboru przez nich sposobu doprowadzenia towaru do stanu zgodności z umową poprzez nieodpłatną wymianę lub naprawę, sugerując że w pierwszej kolejności zobowiązani są wybrać nieodpłatną naprawę, a dopiero w dalszej kolejności uprawnieni są do żądania wymiany towaru na nowy.

Należy pamiętać, że konsument składająć reklamację na podstawienie niezgodności towaru z umową w pierwszym etapie ma do wyboru żądanie nieodpłatnej naprawy albo wymiany towaru na nowy przy czym uprawnienia te są równorzędne i tylko od decyzji konsumenta zależy, na które z nich się zdecyduje w pierwszej kolejności. Wybór roszczeń (pomiędzy wymianą oraz naprawą) w pierwszej sekwencji należy wyłącznie do konsumenta i przedsiębiorca nie może mu tego wyboru narzucić.

2) stosowaniu w Regulaminie sklepu internetowego postanowienia umowy o treści:

Sklep Internetowy zastrzega sobie prawo do zmiany Regulaminu. O każdej zmianie Regulaminu zarejestrowani Klienci zostaną powiadomieniu drogą mailową z prawem wypowiedzenia umowy w terminie 14 dni. Zmiany Regulaminu wchodzą w życie z upływem terminu wypowiedzenia.

Uzasadnienie UOKiK: W ocenie organu ochrony konsumentów powyższe postanowienie może być tożsame z klauzulą wpisaną do rejestru pod pozycją 1941 w brzmieniu: „Sprzedawca jest uprawniony do zmiany niniejszego Regulaminu”. Postanowienia te stanowią niedozwoloną klauzulę, gdyż są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumentów, ponieważ uprawniają przedsiębiorcę do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w umowie.

Podsumowanie

Obie decyzje wytykają przedsiębiorcom podstawowe błędy związane z regulaminami sklepów internetowych. Pisaliśmy już o podobnych postanowieniach wielokrotnie (chociażby: Klauzulowe BHP – dlaczego sprzedawcy internetowi wciąż popełniają te same błędy?). Zachęcamy do regularnej kontroli swoich regulaminów, tak aby ustrzec się ryzyka związanego z posiadaniem klauzuli niedozwolonej. Nie zalecamy kopiowania regulaminów nawet on największych sklepów internetowych, gdyż nierzadko nie są one niestety pozbawiane klauzul niedozwolonych.