Ostatnio co raz częściej przeróżne stowarzyszenia i konsumenci nie wytaczają jednego czy kilku powództw o uznanie danego lub kilku postanowień np. regulaminu sklepu internetowego za niedozwolone, ale składają tych powództw niekiedy kilkadziesiąt. Nierzadki są obecnie sytuacje, gdy jeden przedsiębiorca otrzymuje nawet 30 do 50 pozwów, które często dotyczą tych samych 4-5 klauzul tego samego wzorca umowy.
Czy w takim wypadku można wnosić o połączenie tych spraw? Poniżej przytoczymy argumentację Sądu z kilku spraw, w których takie wnioski zostały złożone – pozwoli to nam bliżej poznać logikę jaką kieruje się ten Sąd.
Uzasadnienia SOKiK odnośnie wniosków o połączenie spraw
Odnośnie wniosku pełnomocnika pozwanego o połączenie w celu łącznego rozpoznania spraw o sygn. akt XVII AmC 363/12, XVII AmC 364/12, XVII AmC 365/12, XVII AmC 366/12, XVII AmC 367/12, XVII AmC 363/12, wskazać należy, iż stosownie do art. 191 k.p.c. powód może, ale nie musi dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń. W niniejszej przypadku powód określił żądanie pozwu we wszystkich wskazanych sprawach jako konkretne niedozwolone, jego zdaniem, postanowienie umowne zamieszczone przez pozwaną w stosowanym przez nią regulaminie i w świetle art. 191 k.p.c., był uprawniony tak określić żądanie pozwu.
Sygn. Akt XVII AmC 363/12
Poniżej kolejne uzasadnienie SOKiK – w tym wypadku warto również zwrócić uwagę na skutek połączenia (w skrócie: połączenie nie oznacza, że mamy jedną sprawę i tym samym jedne koszty).
W pierwszej kolejności Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o połączenie wskazanych przez niego spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c. Sąd uznał bowiem, że połączenie spraw zgodnie z wnioskiem pozwanego w istocie nie przyczyni się do przyspieszenia postępowania, a wręcz przeciwnie – może wprowadzić w nich nieład i zamieszanie. Sąd doszedł do przekonania, że oddzielne rozpoznanie wskazanych spraw nie naruszy zasady ekonomiki procesowej i nie będzie wywierać jakichkolwiek negatywnych skutków procesowych, czy też ekonomicznych dla stron procesu. Należy tylko nadmienić, że połączenie oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania a także rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c., nie oznacza, że takie połączenie tworzy z tych spraw jedną nową sprawę. Połączenie – podyktowane względami technicznymi i ekonomią procesową – nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal samodzielnymi sprawami (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1967 roku, sygn. akt I CR 158/67).
Sygn. Akt XVII AmC 2966/12
W poniższym orzeczeniu SOKiK ponownie podkreślił, że to od powoda zależy czy wszystkie postanowienia niedozwolone zawrze w jednym pozwie, czy też w kilku. SOKiK uznał w tym wypadku również, że każde z kwestionowanych postanowień wymaga osobnej analizy:
Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o połączenie niniejszej sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawami niniejszej sprawy ze sprawami o sygn. akt XVII AmC 1527/09, XVII AmC 1528/09, XVII AmC 1530/09 oraz XVII AmC 1531/09. Stosownie do art. 191 k.p.c., powód może, choć nie musi, dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń. Zgodnie zaś z art. 219 k.p.c., Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą w związku lub mogły być objęte jednym pozwem. W niniejszej sprawie powód określił zakres żądania pozwu do konkretnego postanowienia umownego zamieszczonego przez pozwanego w Umowie o kredyt hipoteczny. W świetle przesłanek określonych w art. 385 1 § 1 k.c. każde kwestionowane postanowienie umowne wymaga indywidualnej oceny. W konsekwencji, w ocenie Sądu Okręgowego, z punktu widzenia art. 219 k.p.c. nie jest uzasadnione łączenie do wspólnego rozpoznania spraw, których przedmiotem są różne klauzule umowne.
Sygn. akt XVII AmC 1529/09
Kolejne orzeczenie, w którym Sąd również nie uwzględnił wniosku o połączenie – uzasadnienie niemal identyczne jak w sprawie Sygn. Akt XVII AmC 2966/12:
Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanej o połączenie wskazanych przez nią spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c. Sąd uznał bowiem, że połączenie spraw zgodnie z wnioskiem pozwanej w istocie nie przyczyni się do przyspieszenia postępowania, a wręcz przeciwnie – może wprowadzić w nich nieład i zamieszanie. Sąd doszedł do przekonania, że oddzielne rozpoznanie wskazanych spraw nie naruszy zasady ekonomiki procesowej i nie będzie wywierać jakichkolwiek negatywnych skutków procesowych, czy też ekonomicznych dla stron procesu. Należy tylko nadmienić, że połączenie oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania a także rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c., nie oznacza, że takie połączenie tworzy z tych spraw jedną nową sprawę. Połączenie – podyktowane względami technicznymi i ekonomią procesową – nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal samodzielnymi sprawami (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1967 roku, sygn. akt I CR 158/67).
XVII AmC 2726/11
Ostatnie uzasadnienie – tutaj także SOKIK oddalił wniosek o połączenie spraw:
Sąd oddalił wniosek pozwanej o połączenie spraw z uwagi na to, że połączenie na podstawie art. 219 k.p.c. – kilku oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia jest zabiegiem technicznym, który nie prowadzi do powstania jednej nowej sprawy, nie pozbawia połączonych spraw ich odrębności i nie zmienia faktu, że łącznie rozpoznawane i rozstrzygane sprawy są nadal samodzielnymi sprawami (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012 r. I CZ 164/11).
Sygn. akt XVII AmC 1555/12
Podsumowanie
Przytoczyliśmy akurat uzasadnienia Sądu, w których ten oddalił wnioski o połączenie spraw. Oczywiście są również sprawy, w których do takiego połączenia doszło. Mimo wszystko jednak najczęściej Sąd w takim w rozstrzygnięciu i tak zasądza odrębne koszty procesu dla każdej ze spraw – tutaj należy odwołać się do fragmentu uzasadnienia Sądu: połączenie oddzielnych spraw w celu ich łącznego rozpoznania a także rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c., nie oznacza, że takie połączenie tworzy z tych spraw jedną nową sprawę.